Onderwijs is meer dan een driehoeksverhouding tussen leerkracht, leerstof en leerling. We maken het samen. Jij, ik, overheid, ouders, leerkrachten, leerlingen en onze hele maatschappij.
Leerlingen vinden het meestal leuk, studenten durven er al eens op vloeken, ouders hopen erop dat het hun kinderen een mooie toekomst verzekert, werkgevers verwachten goed geschoolde medewerkers, … en met zijn allen betalen we er veel geld voor. Iedereen heeft een uitgesproken mening over ons onderwijs.
Maar als je er goed over nadenkt is er eigenlijk geen enkel domein dat zo een grote impact heeft op lange termijn. Je kan snelrijders klissen, belastingen innen,grondplannen tekenen, banken aan banden leggen … ,maar in essentie zijn het jammer genoeg vaak maatregelen op korte termijn. Wetten zijn relatief snel en makkelijk aan te passen, mensen veranderen duurt een mensenleven. Naar mijn aanvoelen is onderwijs dé sector die ontegensprekelijk gevolgen heeft op lange termijn.
Laten we wel wezen, van zodra een kind zes jaar is gaat hij of zij voor minstens twaalf jaar naar school. Tel daarbij de voorschoolse opvang en de mogelijkheden van het hoger onderwijs en zo ontmoet je (steeds meer) burgers die makkelijk 17 jaar naar school gaan. 17 jaar ter voorbereiding van een actieve carrière die daarna meer dan 40 jaar duurt.
Wat mij echter steeds meer opvalt is het onbegrip van sommige burgers ten aanzien van de onderwijssector. Diezelfde burgers die zelf ook konden genieten van dit vrijwel gratis onderwijs en dat er deels voor zorgde dat ze werden wat ze zijn. Ze uiten hun onbegrip over de werklast, het verlofstelsel, de kwaliteit, de werkwijze enzovoort en zo verder. Iedereen wil goed verdienen en een aangename levensstijl, maar er wordt wel heel snel en makkelijk met de vinger gewezen naar een zogenaamd ontoereikend onderwijs als oorzaak voor het maatschappelijk falen.
Als er kinderen ontvoerd worden moeten we ze weerbaar maken op school. Als er veel jongeren een ongeluk krijgen in het verkeer is er nood aan verkeersopvoeding. Als er veel burgers schulden maken, dan organiseren we doodleuk wat financiële basiskennis en als er geen interesse is voor politiek dan doen we wat pseudo-verkiezingen op school. Niets nieuws onder de zon, elk tijdperk zijn pijnpunten die we via een pleister in het onderwijs trachten op te lossen. Gezien het aantal lesuren beperkt zijn moet er iets sneuvelen en dus beginnen we daags erop doodleuk te klagen dat het niveau van wiskundelessen of de kennis van het Frans daalt.
Onderwijs is een belangrijk gegeven in een leven van een kind, maar minstens even lang is er kostbare tijd beschikbaar die hij of zij doorbrengt in het gezin. Wat is het nut om het belang van studeren te benadrukken op school als de ouders geen boek in huis hebben of nauwelijks aandacht hebben voor de schoolactiviteiten van hun kind? Wat is het nut van politieke bewustwording als ouders politici aan tafel verketteren? Wat is het nut van aandacht voor weerbaarheidinitiatieven op school als ouders elkaar aftroeven? Ruimer nog: wat is het nut om op school respect voor de medemens aan te praten als politici opruiende taal verkondigen tegen medemensen met een andere huidskleur? We smijten als maatschappij soms onze eigen ruiten in….duur betaalde ruiten. En dan gemakshalve maar wijzen op de verantwoordelijkheid van het onderwijs!
Waar ik wil toe komen: onderwijs maken we samen. Jij, ik, overheid, ouders, leerkrachten, leerlingen en de hele maatschappij. Steun deze sector dan ook in woord en daad zoals ik poog te doen, bijvoorbeeld door het bijwonen van mosselsoupers, betrokkenheid in de ouderraad, door traag te rijden aan de schoolpoort, door respect voor leerkrachten te betonen enz. Als de sector je maar matig kan boeien, geef dan als ouder tenminste zelf het goede voorbeeld. Een ideale maatschappij begint immers niet bij een ander, maar bij jezelf.